معنی نظام الدین جامی - جستجوی لغت در جدول جو

نظام الدین جامی

لغت نامه دهخدا

(نِ مُدْ دی نِ)

از شاعران و فضلای قرن هشتم و اوایل قرن نهم تبریز و قدیمی ترین مورخان عصر تیموری است. او را شنب غازانی نیز گویند. وی در بغداد می زیست و به سال 795 هجری قمری چون امیرتیمور آن ولایت را تصرف کرد بخدمت او پیوست و به سال 804 به فرمان امیر تیمور به ضبط وقایعایام سلطنت او پرداخت و کتاب ظفرنامه را تصنیف کرد و چند سال بعد هنگامی که تیمور عزم سمرقند کرد، رخصت طلبید و به موطن خویش تبریز بازگشت و بقیت عمر را در آنجا بسر برد. بجز ظفرنامه مطابق تحقیق آقای حکمت نظام الدین دو کتاب دیگر هم تصنیف کرده است: نخستین ریاض الملوک فی ریاضات السلوک، که بنام سلطان اویس مصدر است، و انشائی پر تکلف و اغلاق دارد، دیگری تلخیصی است از کتاب بلوهر و بیوذاسف، که به نام سلطان احمد بهادرخان موشح است. (ازسعدی تا جامی ص 492) (از رجال کتاب حبیب السیر ص 71) (سبک شناسی ج 3 ص 171 و 194). و نیز رجوع به حبیب السیر جزو 3 ج 3 ص 90 و دانشمندان و سخنوران آذربایجان شود

لغت نامه دهخدا

نظام الدین قاری

(نِ مُدْ دی نِ)

محمود یزدی ملقب به نظام الدین و مشهور به شاعر البسه. از شاعران قرن نهم است. وی به تقلید ابواسحاق معروف به بسحاق اطعمه (که توصیف طعامها را موضوع شاعری کرده بود) توصیف انواع جامه ها را موضوع شعر خویش قرار داد. دیوان البسۀ وی گذشته از قطعات پراکنده مشتمل است بر منظومۀ اسرار ابریشم، جنگ نامه، مخیطنامه ورسالۀ آرایش نامه و رسالۀ تعریفات و رسالۀ صد وعظو نامۀ پشم با ابریشم. از حیات این شاعر اطلاع دقیقی در دست نیست. مطابق تحقیقی که ادوارد براون کرده است و با توجه به دورۀ حیات شاعرانی که اشعارشان مورد استقبال و تقلید نظام الدین واقع شده است می توان استنباط کرد که وی در حوالی سال 866 هجری قمری حیات داشته است. از غزلیات اوست:
ز اطلس فلکم پردۀ در طنبی است
به طاقچه مه و خور جام و کاسۀ حلبی است
به پرده شاهد کمخا و جلوه گر میخک
بهم برآمده دستار کاین چه بلعجبی است
به صوف از آنجهت انگوره ای لقب کردند
که گه گهی لکه بر وی ز بادۀ عنبی است
در اینکه صندلی بقچه کش به پایه رسید
سبب مپرس که آن را دلیل بی سببی است
وجب وجب همه شب چار شب بپیمایم
چه صرفها که مرا در نهالی عزبی است
به رخت خانه قاری خرام و زینت بین
که متکای مهش گرد بالش طنبی است
ز نظم البسۀ قاری به پارسی گویان
((زبان خموش ولیکن دهان پر از عربی است)).
(از سعدی تا جامی صص 467-472)

لغت نامه دهخدا

نظام الدین قمی

(نِ مُدْ دی)

حسن بن محمد بن حسین قمی نیشابوری مشهور به اعرج وملقب به نظام الدین، از شاگردان قطب الدین شیرازی (متوفی 711 هجری قمری) و از دانشمندان و شعرای قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است وی در ریاضیات و نجوم و تفسیر و علوم ادبی استاد بوده است و تا سال 730 هجری قمری حیات داشته است. از تصنیفات اوست: تفسیرالتحریر که حاشیه ای است بر تحریر مجسطی از خواجه نصیرالدین طوسی، کشف الحقایق در شرح زیج ایلخانی تألیف خواجه نصیرالدین طوسی، تفسیر غرائب القرآن معروف به تفسیر نیشابوری مؤلف به سال 728، اوقاف القرآن، البصائر فی مختصر تنقیح المناظر، و توضیح الذکر در شرح تذکرۀ خواجه نصیرالدین طوسی و شرح نظام بر شافیۀ ابن حاجب و رساله ای در حساب. او راست:
رخ چو لالۀ تو خطعنبرین دارد
بنفشه روی ترا زلف بر زمین دارد
دلم فدای غمت کرد جان دگر چه کند
که در جهان دل مسکین من همین دارد.
(از تاریخ ادبیات در ایران، دکتر صفا ج 3 ص 264) (اعلام زرکلی ج 2 ص 234) (صبح گلشن ص 529) (فهرست کتاب خانه مدرسه عالی سپه سالارج 2 ص 350) (ریحانه الادب ج 4 ص 208) (قاموس الاعلام ج 6). نیز رجوع به کشف الظنون ذیل غرائب القرآن، و روضات الجنات ص 225. و هدیهالاحباب ص 257 شود

لغت نامه دهخدا

معنی نظام الدین جامی - جستجوی لغت در جدول جو

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما